Brodawki: przyczyny pojawiania się i metody ich usuwania

Brodawki to liczne narośla skórne, które pojawiają się na ramionach, łokciach, nogach, twarzy, a nawet w okolicy narządów płciowych. Mają okrągły kształt, wystają ponad powierzchnię skóry, a w przypadku uszkodzenia mechanicznego krwawią i powodują dyskomfort. Na zewnątrz takie formacje wydają się całkiem nieszkodliwe, ale w rzeczywistości ich wygląd wskazuje na obecność wirusa brodawczaka ludzkiego w organizmie.

Werdyktem lekarzy, gdy pojawią się takie nowotwory, jest ich jak najszybsze usunięcie. Tylko w ten sposób można uniknąć przykrych konsekwencji i całkowicie pozbyć się istniejącego defektu kosmetycznego. Metod usuwania brodawek jest wiele, każda z nich ma pewne cechy i wskazania. Zastanówmy się, jakie metody są stosowane we współczesnej dermatologii i jak rozpoznać obecność brodawek na ciele.

Ważny!

Informacje zawarte w tym artykule nie mogą być wykorzystywane do samodiagnozy i samoleczenia. Aby postawić prawidłową diagnozę i przepisać leczenie, należy zawsze skonsultować się z lekarzem.

Co to jest brodawka?

Jest to łagodna, cielista formacja, która reprezentuje miejscową proliferację naskórka z grudkami (guzkami) lub blaszkami. Mówiąc najprościej, takie formacje nie różnią się kolorem od skóry ani nieznacznie różnią się od niej, ale wznoszą się ponad jej powierzchnię i mają charakterystyczny okrągły kształt.

Powikłania brodawek obejmują pękanie powierzchni, wzrost dotkniętych obszarów i włączenie się w proces infekcji. Ponadto niektóre rodzaje narośli są bolesne. Ale najczęściej pacjenci nie myślą o możliwych konsekwencjach i zwracają się o pomoc do lekarza tylko z jednego powodu - nieestetycznego wyglądu narośli i dyskomfortu psychicznego z powodu ich wyglądu.

Brodawki z reguły nie przeradzają się w nowotwory złośliwe. Jednak na zewnątrz można je pomylić z niektórymi rodzajami złośliwych patologii. Dlatego badanie lekarskie w przypadku wykrycia takich wzrostów jest obowiązkowym środkiem utrzymania zdrowia.

Galeria zdjęć

Powody pojawienia się

Przyczyną brodawek na ciele jest obecność wirusa brodawczaka (HPV) w organizmie. Jednym z objawów tej infekcji są nowotwory o lekkich ciałach, które często mają charakter mnogi.

Według statystyk aż 90% światowej populacji jest zakażonych wirusami brodawczaka. Zidentyfikowano ponad 100 typów wirusa HPV, które mogą infekować skórę i błony śluzowe oraz wywoływać rozwój zmian charakteryzujących się naroślami brodawkowatymi.

Będąc w organizmie, infekcja wirusem brodawczaka nie zawsze powoduje rozwój objawów zewnętrznych. Ułatwiają to tylko pewne czynniki, m. in. :

• awitaminoza;
• złe nawyki;
• ciąża;
• endometrioza itp.

Co więcej, rozwój HPV może nastąpić również na tle prawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego. Warto zaznaczyć, że do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. Najczęstszymi metodami zarażenia są kontakt seksualny z osobą zakażoną wirusem brodawczaka ludzkiego lub przeniesienie wirusa na dziecko od rodziców. Ponadto same narośla na skórze (czyli brodawki) są zaraźliwe. Wiadomo również, że wirus może przenikać do warstwy podstawnej naskórka poprzez mikrourazy.

Warto zaznaczyć, że HPV nie zawsze powoduje brodawki, gdyż może pojawiać się w sposób utajony (ukryty). Ponadto pojawienie się nowotworów zależy od podtypu infekcji, która dostała się do organizmu. Zmiany wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego są zróżnicowane morfologicznie, dlatego tylko lekarz może postawić trafną diagnozę.

Galeria zdjęć

Rodzaje brodawek

Wirus brodawczaka ludzkiego może powodować następujące formacje:

• Zwykłe lub wulgarne (verrucae vulgares). Najczęstsza postać, która występuje częściej u dzieci w wieku przedszkolnym (około 70% przypadków). Są to narośla o chropowatej powierzchni o wielkości do kilku milimetrów. Może mieć żółtawy lub szarawy kolor. Początkowo ich odcień często dopasowuje się do odcienia skóry, ale potem formacje zaczynają ciemnieć. Z biegiem czasu mogą powiększać się, powodując duży dyskomfort u osoby. Ponadto często zdarzają się przypadki pęknięć w okolicy brodawki. W dotyku - szorstki i gęsty, pokryty z wierzchu zrogowaciałym naskórkiem. Główną lokalizacją są palce, grzbiet dłoni, u dzieci narośla występują również na kolanach. Często wokół jednej wulgarnej brodawki tworzy się skupisko kilku małych, a z biegiem czasu dotknięte obszary tylko się powiększają. Z reguły formacje nie są bolesne, ale w rzadkich przypadkach mogą same zniknąć. Ale najczęściej ich usunięcie jest wymagane, aby zapobiec obrażeniom. Przyczyną pojawienia się brodawek tego typu są typy HPV 1, 2, 4 i 7. Zakażenie następuje poprzez bezpośredni kontakt z pacjentem. Istnieje również szereg czynników predysponujących do infekcji: obecność mikrourazów na skórze, niedawne golenie, nadmierna potliwość, nadmierny nacisk na skórę przez ubranie lub obuwie. Dzieci często zarażają się w szkole, przedszkolu lub na sali sportowej. Identyfikując nowotwory tego typu, ważne jest przeprowadzenie zróżnicowanej diagnozy i wykluczenie obecności brodawkowatej gruźlicy skóry, rogowiaka kolczystokomórkowego i wielu innych patologii.
• Płaskie lub młode (młode verrucae planae verrucae). Z nazwy tych nowotworów jasno wynika, że pojawiają się one w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości. Ich cechą charakterystyczną jest lekkie wysunięcie się ponad powierzchnię skóry, okrągły kształt i kolor dopasowany do odcienia skóry. Keratynizacja jest najczęściej nieobecna. Wielkość narośli wynosi do 5–8 mm. Mogą być pojedyncze lub wielokrotne. Znajduje się na twarzy, szyi, grzbiecie dłoni. Mogą zniknąć samoistnie po 1–2 latach. Diagnozę różnicową przeprowadza się z liszajem płaskim i mięczakiem zakaźnym.
• Podeszwy (verrucae plantares). Powszechna postać, która jak sama nazwa wskazuje, występuje na podeszwach stóp. Z reguły są to okolice śródstopia, pięt lub kłębów palców – czyli obszary, które podlegają największemu naciskowi i tarciu. Takie wzrosty mogą osiągnąć duże rozmiary - do 2 cm średnicy. Nadmierne tarcie może spowodować ich kruszenie i obrażenia. Zwykle mają wyraźne krawędzie i chropowatą powierzchnię. Pod zrogowaciałą skórą często widoczne są czarne kropki – zakrzepłe naczynka. Kolor – żółty lub brązowy. Przyczyną pojawienia się takich narośli są typy HPV 1 i 4. Proces patologiczny może być powierzchowny i głęboki. W drugim przypadku brodawki powodują dyskomfort i ból podczas chodzenia, dlatego zawsze są usuwane. Diagnostykę różnicową przeprowadza się w przypadku modzeli i zmian grzybiczych skóry.
• Brodawki narządów płciowych. Ta postać nowotworu jest jednym z częstych objawów HPV w okolicy odbytowo-płciowej. Kłykciny lokalizują się na narządach płciowych lub w pobliżu odbytu, czasami w pachwinie, pod pachami, w pobliżu gruczołów sutkowych i w kącikach ust. Mają różne rozmiary i wyglądem przypominają kalafior. Są cieliste i mogą znajdować się na cienkiej łodydze lub szerokiej podstawie w postaci guzka. Takie narośla są dość „kruche", dlatego często krwawią. Przenoszony drogą płciową. Czynniki ryzyka obejmują obecność infekcji przenoszonych drogą płciową, częste zmiany partnerów seksualnych, zaburzenie prawidłowej mikroflory pochwy, ciążę, a także różne czynniki wewnętrzne (na przykład niedobór witamin). Inną cechą jest jednoczesne pojawienie się wielu brodawek narządów płciowych. U mężczyzn takie formacje są często mylone z grudkowym naszyjnikiem prącia. U kobiet patologię można pomylić z mikrobrodawczakowatością warg sromowych.

Istnieją inne, mniej powszechne rodzaje brodawek. Klasyfikacja formacji uwzględnia rodzaj HPV, który spowodował ich pojawienie się, charakter kiełkowania, wielkość i parametry zewnętrzne. Na przykład A. N. Khlebnikova identyfikuje 8 typów klinicznych brodawek. Wielu badaczy identyfikuje więcej opcji, dzieląc je na małe podgrupy. Inne powszechne typy nowotworów obejmują:

• Brodawki nitkowate. Cienkie napalone narośla pojawiające się na twarzy: w pobliżu nosa, ust, oczu. Zwykle diagnozowane u starszych pacjentów, mogą mieć szeroką lub wąską podstawę. Bardzo łatwo zranić.
• Olbrzymi kłykcin Buschkego-Levenshteina. Jest to odrębny rodzaj brodawek narządów płciowych, który początkowo pojawia się jako skupisko brodawczaków mnogich. Z reguły narośla znajdują się w okolicy fałdów pachwinowych lub sromu, z biegiem czasu powstaje rozległa zmiana z włączeniem sąsiednich tkanek.
• Brodawki „rzeźnicze". Jest to jeden z rodzajów brodawek pospolitych, który pojawia się u osób często mających kontakt z surową rybą lub mięsem. Są to nowotwory w kształcie kalafiora, ale mają kolor cielisty.
• Brodawki torbielowate. Rodzaj narośli na stopach, które wyglądają jak miękkie węzły z głębokimi pęknięciami. W przypadku zranienia pojawia się biało-żółta, tandetna wydzielina.

Diagnostyka brodawek

W większości przypadków do postawienia diagnozy wystarczy badanie wizualne i zebranie wywiadu. Aby potwierdzić wnioski i wykluczyć inne patologie, można przeprowadzić badanie histologiczne komórek nowotworowych.

W przypadku podejrzenia innej infekcji lekarz może zalecić dodatkowe procedury diagnostyczne. Na przykład możliwe jest wykonanie analizy w celu wykrycia przeciwciał przeciwko wirusowi, CT lub MRI.

Leczenie brodawek w niektórych przypadkach zależy od przyczyny ich pojawienia się, a dokładniej od rodzaju wirusa brodawczaka ludzkiego. Aby określić istniejącą chorobę, przeprowadza się zróżnicowaną analizę zeskrobin komórek nabłonkowych układu moczowo-płciowego.

Metody usuwania

Celem leczenia jest usunięcie narośli, aby zapobiec ich ponownemu wzrostowi i nawrotom. Nowoczesne metody leczenia zapewniają skuteczność sięgającą 80%. Terapia lekowa u pacjentów jest najczęściej wymagana w przypadku objawów HPV narządów płciowych i obejmuje stosowanie leków cytotoksycznych.

Aby usunąć objawy fizyczne, stosuje się fizyczne lub chemiczne metody niszczenia. We współczesnej literaturze medycznej opisano ponad 30 różnych metod leczenia, dlatego bardzo trudno mówić o metodzie uniwersalnej. Yu Yu Stirschneider zauważa, że wiele z opisanych technik ma wiele poważnych wad (na przykład niepełne radykalne usunięcie, ryzyko powikłań śród- i pooperacyjnych, powstawanie różnych defektów kosmetycznych). Dlatego sposób leczenia dobierany jest indywidualnie i dopiero po zróżnicowanej diagnozie.

Do najpopularniejszych metod leczenia należą:

• Kriodestrukcja. Ta metoda usuwania brodawek polega na wystawieniu dotkniętych obszarów na działanie ciekłego azotu. Następuje kontrolowana martwica tkanek, w wyniku której następuje całkowite usunięcie istniejącego guza. Kriodestrukcję można przeprowadzić metodą aplikacyjną (odpowiednia w przypadku brodawek o średnicy do 10 mm) i aerozolową (wymagana w przypadku narośli o głębokim wzroście w tkance). Usunięcie następuje podczas jednej sesji, w razie potrzeby zabieg powtarza się po 1–2 tygodniach. Technikę tę stosuje się w przypadku małej liczby brodawek (średnio do 4–5 elementów) i niewielkiej powierzchni poddawanej zabiegowi. Zabieg jest na ogół bezbolesny i skuteczny, jednak wynik w dużej mierze zależy od profesjonalizmu lekarza.
• Elektrokoagulacja. Usuwanie guza warstwa po warstwie pod wpływem prądu elektrycznego. Technikę uważa się za skuteczniejszą od kriodestrukcji, jednak ma ona też swoje wady: po usunięciu na skórze często pozostają blizny. Dlatego też metody tej nie stosuje się w przypadkach, gdy ważny jest dobry efekt estetyczny. Jednak za pomocą prądu elektrycznego można usunąć duże dotknięte obszary.
• Zniszczenie laserowe. Jedną z najskuteczniejszych metod usuwania brodawek jest laseroterapia. Jest to metoda preferowana w naszej klinice Altermed Aesthetic w St. Petersburgu. Usuwanie narośli następuje warstwa po warstwie: pod działaniem wiązki lasera uszkodzona tkanka odparowuje, aż do całkowitego zniknięcia. Czas ekspozycji waha się od kilku sekund do 2–3 minut (w zależności od wielkości i liczby narośli). Zabieg pozwala na bezinwazyjne usuwanie brodawek, brodawczaków i kłykcin. Dzięki natychmiastowej koagulacji tkanki pod wpływem wiązki lasera eliminuje się ryzyko wtórnej infekcji. Dzięki temu proces rehabilitacji przebiega szybko i bez powikłań.
• Terapia falami radiowymi. Technika ta polega na wykorzystaniu fal elektromagnetycznych o określonej częstotliwości. Zabieg przeprowadza się za pomocą specjalnego urządzenia (często wykorzystuje się urządzenie Surgitron). Podczas ekspozycji następuje nagrzewanie tkanki, w wyniku czego komórki formacyjne faktycznie odparowują (podobnie jak to ma miejsce podczas terapii laserowej).
• Chemikalia. Plastry salicylowe i aplikacje kolodionu mlekowo-salicylowego nie można nazwać nowoczesną metodą leczenia, jednak w niektórych przypadkach technika ta jest nadal stosowana. Na przykład, jeśli istnieją przeciwwskazania do innych zabiegów. Usuwanie chemiczne jest złożonym procesem, który wymaga powtarzania procedur i wstępnego mechanicznego usunięcia dotkniętej tkanki.

Bardzo trudno jednoznacznie stwierdzić, która metoda usuwania brodawek jest lepsza. Wybierając technikę, lekarz bierze pod uwagę rodzaj formacji, ich wielkość, liczbę i lokalizację.

Pod uwagę brany jest współistniejący wywiad chorobowy pacjenta, obecność przewlekłych patologii oraz stosowane wcześniej metody. Badania przeprowadzone z wykorzystaniem popularnych metod leczenia wykazały, że destrukcja laserowa daje optymalne rezultaty (76%). Według Yu. Y. Stirschneidera liczby te są wyższe niż w przypadku elektrokoagulacji (56%) i kriodestrukcji (44%).

Powikłania po usunięciu brodawek zdarzają się niezwykle rzadko. Z reguły konsekwencje są możliwe po próbach samodzielnego usunięcia narośli. W takich przypadkach u pacjenta występuje stan zapalny, dalsze rozprzestrzenianie się wirusa przez skórę lub powstawanie blizny. Jeśli więc znajdziesz brodawkę lub podobną formację, nie próbuj jej kauteryzować ani odcinać.